Biraz Agora Filmi ve Birazda Agora Tarihi, Ne Dersiniz?

Film yazmayı çoğu zaman seviyorum ama filmden ziyade filme etki eden konuları yazmayı veya tartışmayı daha çok seviyorum. Dün akşam tavsiye üzerine Agora adlı 2009 yapımı muhteşem bir tarih filmi seyrettim. Bu filmi vizyondan tam 6 yıl sonra izlemiş olmama resmen şaşırdım. Bir filmkolik olarak ıskalamamam gerekiyordu!. Neyse ki ölmeden önce seyredilmesi gereken filmlerden birini daha seyretmiş olduk. Unutmadan esasında ölmeden önce seyredilmesi gereken filmler listesi yapsam iyi olur.

Agora filmi, öykü, oyunculuk ve kurgu açısında tek kelime ile muhteşem bir film. Filmin konusuna gelmeden ve fikirlerimi paylaşmadan önce agora ne demek bakmak lazım eminim bir çok kişi agoranın ne olduğunu bilmiyordur. Agora ; ilk olarak Helenistik dönemde ortaya çıkmış ve daha sonra Roma İmparatorluğunda yayılmaya başlayan şehrin merkezinde halkın kendini, dini, politik, sanatsal ve ticari olarak ifade ettiği alanlardır. İlk agoralar sadece bir kürsü etrafında toplanmış insan grubu olarak başlamışsa da daha sonrada tiyatro gösterimi yapılacak kadar coşkulu bir alan haline gelmiştir. Ülkemizde Bergama, Asos ve Efeste Agora yapıları bulunmaktadır.

 
Filme geri dönelim;
Hypatia 400 yılında yaşamış bir matematikçi, astronom ve filozoftur. İskenderiye kütüphanesinde eğitim vermektedir. Kendisi ve çevresinde ki diğer eğitimciler üst düzey entellektüel bilgiye sahip bilim insanlarıdır. Fakat halk bilimden ziyade din ile ilgilenmeye başlar ve din ilgisi arttıkça yozlaşma gözle görülmeye başlar. İskenderiyenin esasında eskileri ve bilim dünyası pagan inancına sahip olmakla birlikte musevi popülasyonu oldukça yüksektir. Diğer taraftan 400 yıl önce doğmuş olan Hristiyanlık gelişmeye devam eder ve paganları hedef alır. Hristiyanlar her fırsatta paganları dinsizlikle suçlar, sürekli olarak eleştirir, tahrik eder ve çatışma ortamı hazırlar. Bunun karşısında paganlar gelişmekte olan Hristiyan topluma saldırır ama Hristiyan toplum beklediklerinden daha kalabalık çıkar neredeyse İskenderiyenin ağırlıklı dini Hristiyanlık olduğunu çok geç keşfeder. Çatışma ortamında pagan öğrencileri kendilerinin İskenderiye kütüphanesine kapatır. Hristiyanlar kütüphaneyi ele geçirmek isterler ve validen izin isterler  ve Siyasi istikrarın devamı açısında vali paganları affeder ama karşılığında kütüphaneyi terk etmesini ister. Hypatia ile birlikte diğer bilim insanları ve öğrencileri kurtarabildikleri kadar kitabı yanına alsa da esasında kitapların ezici çoğunluğunu kütüphanede bırakmak zorunda kalırlar. Hristiyan işgalciler İskendireye kütüphanesindeki bilimsel araç, gereç ve kitapların bir kısmını yağmalar bir kısmını ise yakar. Böylece dönemin bilim yuvası olan İskenderiye'de artık din ve yozlaşmanın merkezi haline gelir.
Hızını alamayan Hristiyan gruplar bir süre sonra Yahudi cemaati ile çatışmaya girer ve siyasi desteğini de arkasını alarak Yahudi cemaatlerini de sindirmeyi ve bölgeyi terk ettirmeyi başarır.
Artık bir tek konu kalmıştır, o da Vali Orestes'in danışmanlığını yapmakta olan Hypatia  öldürülmesidir ki bu da Vali'ye karşı ağır bir darbe olacak ve Vali, Piskoposa  karşı hezimete uğrayacaktır.Vali Orestes aynı zamanda  Hypatia nın eski öğrencilerinden birisidir.  Hypatia öldürülmesi için, bölgenin ileri gelen Piskopozu İncilden kadınlar hakkında vaaz verir. Sonrasında ise Validen Hristiyanlık inancının gereği olarak Hypatia nın dinsiz ve şeytan olduğunu iddia eder. Bu iddialar Piskoposa bağlı bir grup kipti Hrisyiyan cemaati kışkırtmasıyla, Hypatia'nın taşlanarak öldürülmesini sonrada ibreti alem için İskenderiye sokaklarında cansız ve çıplak bedeninin parçalanıncaya kadar gezdirmesi ile sonuçlanır.

Ben yazarken için titredi. Dinin bilim karşısında yada dini suçlamadan şöyle ifade edeyim cehalet her dönemde maalesef bilim karşısında her zaman üstün çıkıyor. Bunun sebebi bilim yapmak veya bilim takip etmek entellektüellikten geçer ki bunun için önce çok okuması, araştırması, deyenim yaşaması ve akıllı olması gerekiyor. Cahil olmak için ise herhangi bir şey yapmaya gerek yok. Yani ortalama bir insan hiç bir şey yapmadığı süreci cahil kalabilir ve bilim karşısında her zaman zafer kazanabilir.
Tarih tekerrürden ibarettir. Bir zamanlar bilim din ile siyasi amaçlar için çarpışmış ve halkın yüzünden bilim kaybetmiştir. Bugün ve gelecekte bir çok kez bu tip durumları yaşanacaktır ki buna hiç şaşırmayın. Ya cahillerin yanında hiç bir şey yapmadan durun veya bilim insanların yanında okuyarak, çalışarak, çabalayarak mücadele verin ve çevrenizdekileri de bu mücadeleye ortak edin. Bilim ne zaman kazanırsa işte o zaman insanlık kurtulacaktır.

Agora filminin fragmanını izledikten sonra, filmi satın alabilir veya bulamazsanız google'dan arama yaparak  filmi indirmeden direkt internet üzerinden izleyebilirsiniz.